ข้อบังคับมหาวิทยาลัยธรมศาสตร์
ว่าด้วยประมวลจริยธรรมของมหาวิทยาลัย พ.ศ. ๒๕๖๓
…………..………………………………….
โดยที่เป็นการสมควรให้มีประมวลจริยธรรมขึ้นในมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์เพื่อให้สอดคล้อง
กับพระราชบัญญัติการอุดมศึกษา พ.ศ. ๒๕๖๒ และพระราชบัญญัติมาตรฐานทางจริยธรรม พ.ศ. ๒๕๖๒ เพื่อให้นายกสภามหาวิทยาลัย กรรมการสภามหาวิทยาลัย ผู้บริหารมหาวิทยาลัย ผู้ปฏิบัติงานในมหาวิทยาลัย และนักศึกษา ประพฤติตนอย่างมีจริยธรรม
อาศัยอํานาจตามความในมาตรา ๒๓ (๒) แห่งพระราชบัญญัติมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
พ.ศ. ๒๕๕๘ มาตรา ๒๐ และมาตรา ๒๑ แห่งพระราชบัญญัติการอุดมศึกษา พ.ศ. ๒๕๖๒ มาตรา ๖
แห่งพระราชบัญญัติมาตรฐานทางจริยธรรม พ.ศ. ๒๕๖๒ สภามหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ในการประชุม
ครั้งที่ ๑๕/๒๕๖๓ เมื่อวันที่ ๑๔ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๖๓ จึงออกข้อบังคับไว้ดังต่อไปนี้
ข้อ ๑ ข้อบังคับนี้เรียกว่า “ข้อบังคับมหาวิทยาลัยธรมศาสตร์ ว่าด้วยประมวลจริยธรรม
ของมหาวิทยาลัย พ.ศ. ๒๕๖๓”
ข้อ ๒ ข้อบังคับนี้ให้ใช้บังคับตั้งแต่วันถัดจากวันประกาศเป็นต้นไป
ข้อ ๓ ในข้อบังคับนี้
“มหาวิทยาลัย” หมายความว่า มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
“สภามหาวิทยาลัย หมายความว่า สภามหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
“ผู้บริหาร” หมายความว่า อธิการบดี รองอธิการบดี ผู้ช่วยอธิการบดี คณบดี รองคณบดี ผู้ช่วยคณบดี ผู้อํานวยการสถาบัน รองผู้อํานวยการสถาบัน ผู้ช่วยผู้อํานวยการสถาบัน หัวหน้าภาควิชา หัวหน้าสาขาวิชา และให้หมายความรวมถึงผู้อํานวยการสํานักงาน ผู้อํานวยการกอง หรือตําแหน่งที่เรียกชื่อ
อย่างอื่นที่มีฐานะเทียบเท่าตําแหน่งทั้งหมดข้างต้นด้วย
“ผู้ปฏิบัติงานในมหาวิทยาลัย” หมายความว่า พนักงานมหาวิทยาลัย ข้าราชการ และลูกจ้างของส่วนราชการซึ่งปฏิบัติงานในมหาวิทยาลัย พนักงานราชการ และลูกจ้างของมหาวิทยาลัย
ข้อ ๔ ให้นายกสภามหาวิทยาลัย รักษาการตามข้อบังคับนี้
ในกรณีที่มีปัญหาเกี่ยวกับการปฏิบัติตามข้อบังคับนี้ ให้นายกสภามหาวิทยาลัยมีอํานาจ
วินิจฉัย ชี้ขาด คําวินิจฉัยของนายกสภามหาวิทยาลัยให้เป็นที่สุด
หมวด ๑
บททั่วไป
ข้อ ๕ นายกสภามหาวิทยาลัย กรรมการสภามหาวิทยาลัย ผู้บริหาร ผู้ปฏิบัติงานในมหาวิทยาลัย
และนักศึกษา ต้องรักษาและปฏิบัติตนตามจริยธรรมที่กําหนดไว้ตามข้อบังคับนี้
ข้อ ๖ จริยธรรมขั้นพื้นฐานสําหรับนายกสภามหาวิทยาลัย กรรมการสภามหาวิทยาลัย ผู้บริหาร ผู้ปฏิบัติงานในมหาวิทยาลัย และนักศึกษา ประกอบด้วยจริยธรรมดังต่อไปนี้
(๑) ยึดมั่นในสถาบันหลักของประเทศ อันได้แก่ ชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์
และการปกครองระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข
(๒) ซื่อสัตย์สุจริต มีจิตสํานึกที่ดี และรับผิดชอบต่อหน้าที่
(๓) กล้าตัดสินใจและกระทําในสิ่งที่ถูกต้องชอบธรรม
(๔) คิดถึงประโยชน์ส่วนรวมมากกว่าประโยชน์ส่วนตัว และมีจิตสาธารณะ
(๕) มุ่งผลสัมฤทธิ์ของงาน
(๖) ปฏิบัติหน้าที่อย่างเป็นธรรมและไม่เลือกปฏิบัติ
(๗) ดํารงตนเป็นแบบอย่างที่ดีและรักษาภาพลักษณ์ของมหาวิทยาลัย
หมวด ๒ จริยธรรมเฉพาะตําแหน่ง
ส่วนที่ ๑
จริยธรรมสําหรับนายกสภามหาวิทยาลัย
ข้อ ๗ จริยธรรมสําหรับนายกสภามหาวิทยาลัย มีดังต่อไปนี้
(๑) มีความเป็นกลางในการปฏิบัติหน้าที่ และปฏิบัติหน้าที่โดยสุจริต
(๒) แสดงความคิดเห็นโดยสุจริต
(๓) รักษาและปฏิบัติตามกฎหมาย ข้อบังคับการประชุม และมติของที่ประชุม โดยเคร่งครัด
(๔) รับฟังและเปิดโอกาสในการแสดงความเห็นในที่ประชุมสภามหาวิทยาลัย
(๕) อุทิศตนในการปฏิบัติหน้าที่
(๖) ธํารงไว้ซึ่งชื่อเสียงและเกียรติภูมิของมหาวิทยาลัย
ส่วนที่ ๒
จริยธรรมสําหรับกรรมการสภามหาวิทยาลัย
ข้อ ๘ จริยธรรมสําหรับกรรมการสภามหาวิทยาลัย มีดังต่อไปนี้
(๑) แสดงความคิดเห็นโดยสุจริต
(๒) รักษาและปฏิบัติตามกฎหมาย ข้อบังคับการประชุม และมติของที่ประชุม โดยเคร่งครัด
(๓) รับฟังการแสดงความเห็นของผู้อื่นในที่ประชุมสภามหาวิทยาลัย
(๔) อุทิศตนในการปฏิบัติหน้าที่
(๕) ธํารงไว้ซึ่งชื่อเสียงและเกียรติภูมิของมหาวิทยาลัย
ส่วนที่ ๓
จริยธรรมสําหรับผู้บริหาร
ข้อ ๙ จริยธรรมสําหรับผู้บริหาร มีดังต่อไปนี้
(๑) บริหารองค์กรด้วยภาวะของความเป็นผู้นําอย่างรอบคอบและรับผิดชอบ
(๒) รักษาและปฏิบัติตามกฎหมาย ระเบียบ ข้อบังคับ ประกาศของมหาวิทยาลัย และส่วนงาน มติสภามหาวิทยาลัย มติคณะกรรมการบริหารมหาวิทยาลัย และมติของส่วนงาน รวมตลอดถึงมติต่าง ๆ
ที่เกี่ยวข้อง โดยเคร่งครัด
(๓) บริหารทรัพย์สินขององค์กรอย่างคุ้มค่าและเกิดประโยชน์สูงสุด
(๔) เคารพและสนับสนุนเสรีภาพทางวิชาการและเสรีภาพในการแสดงความคิดเห็น
ของผู้ปฏิบัติงานในมหาวิทยาลัยและนักศึกษา
(๕) ดําเนินการพัฒนาองค์กรให้เป็นไปตามนโยบายหรือคํามั่นที่ตนให้ไว้
(๖) ไม่ใช้ตําแหน่งแสวงหาประโยชน์โดยมิชอบ
(๗) ส่งเสริมและกํากับดูแลผู้ใต้บังคับบัญชาให้ปฏิบัติตามจริยธรรมตามข้อบังคับนี้
(๘) บริหารงานบุคคลในองค์กรด้วยความยุติธรรม
(๙) รับฟังความคิดเห็นของผู้ใต้บังคับบัญชา
(๑๐) ไม่ล่วงละเมิดทางเพศผู้อื่น
(๑๑) เคารพต่อหลักความเสมอภาค
(๑๒) อุทิศตนในการปฏิบัติหน้าที่
(๑๓) ธํารงไว้ซึ่งชื่อเสียงและเกียรติภูมิของมหาวิทยาลัย
ส่วนที่ ๔
จริยธรรมสําหรับผู้ปฏิบัติงานในมหาวิทยาลัย
ข้อ ๑๐ จริยธรรมสําหรับผู้ปฏิบัติงานในมหาวิทยาลัย มีดังต่อไปนี้
(๑) ปฏิบัติงานด้วยความรับผิดชอบตามที่ได้รับมอบหมาย
(๒) รักษาและปฏิบัติตามกฎหมาย ระเบียบ ข้อบังคับ ประกาศของมหาวิทยาลัย และส่วนงาน มติสภามหาวิทยาลัย มติคณะกรรมการบริหารมหาวิทยาลัย และมติของส่วนงาน รวมตลอดถึงมติต่าง ๆ
ที่เกี่ยวข้องโดยเคร่งครัด
(๓) รักษาไว้ซึ่งความสามัคคีขององค์กร
(๔) พัฒนาตนเองอย่างสม่ำเสมอเพื่อให้สามารถปฏิบัติหน้าที่อย่างมีประสิทธิภาพ
และประสิทธิผล
(๕) เคารพและไม่ละเมิดทรัพย์สินทางปัญญาของผู้อื่น
(๖) เคารพต่อหลักความเสมอภาค
(๗) เคารพเสรีภาพทางวิชาการและเสรีภาพในการแสดงความคิดเห็นของผู้อื่น
(๘) ไม่ล่วงละเมิดทางเพศผู้อื่น
(๙) ใช้สอยทรัพย์สินขององค์กรอย่างคุ้มค่าและเกิดประโยชน์สูงสุด
(๑๐) อุทิศตนในการปฏิบัติหน้าที่
(๑๑) ธํารงไว้ซึ่งชื่อเสียงและเกียรติภูมิของมหาวิทยาลัย
ให้ถือว่าจรรยาบรรณตามข้อบังคับมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ว่าด้วยจรรยาบรรณของบุคลากร และอาจารย์เป็นจริยธรรมตามข้อบังคับนี้ด้วย

ส่วนที่ ๕
จริยธรรมสําหรับนักศึกษา
ข้อ ๑๑ จริยธรรมสําหรับนักศึกษา มีดังต่อไปนี้
(๑) มีความรับผิดชอบต่อตนเอง
(๒) รักษาวินัยนักศึกษาและปฏิบัติตามกฎหมาย ระเบียบ ข้อบังคับ และประกาศ
ของมหาวิทยาลัยหรือส่วนงาน
(๓) พัฒนาตนเองอย่างสม่ำเสมอเพื่อให้เกิดการเรียนรู้อย่างมีประสิทธิภาพและประสิทธิผล
(๔) เคารพและไม่ละเมิดทรัพย์สินทางปัญญา เสรีภาพทางวิชาการและเสรีภาพในการแสดง
ความคิดเห็นของผู้อื่น
(๕) เคารพต่อหลักความเสมอภาค
(๖) ไม่ล่วงละเมิดทางเพศผู้อื่น
(๗) ธํารงไว้ซึ่งชื่อเสียงและเกียรติภูมิของมหาวิทยาลัย
หมวด ๓
กลไกในการส่งเสริม ตรวจสอบ และบังคับใช้จริยธรรม
ข้อ ๑๒ ให้มหาวิทยาลัยเผยแพร่จริยธรรมตามข้อบังคับนี้ต่อสาธารณะ
นายกสภามหาวิทยาลัย กรรมการสภามหาวิทยาลัย ผู้บริหาร ผู้ปฏิบัติงานในมหาวิทยาลัย และนักศึกษา มีสิทธิเสนอความเห็นต่อสภามหาวิทยาลัยให้พิจารณาแก้ไขเพิ่มเติมจริยธรรมตามข้อบังคับนี้
การแก้ไขเพิ่มเติมจริยธรรมตามข้อบังคับนี้ ต้องรับฟังความคิดเห็นของผู้มีส่วนเกี่ยวข้อง
ก่อนเสนอเข้าสู่การพิจารณาของสภามหาวิทยาลัย และเปิดโอกาสให้ผู้เสนอแก้ไขเพิ่มเติมจริยธรรม
สามารถชี้แจงและแสดงความคิดเห็นในที่ประชุมสภามหาวิทยาลัยได้
ข้อ ๑๓ ให้มี “คณะกรรมการธรรมาภิบาลและจริยธรรม” ซึ่งสภามหาวิทยาลัยแต่งตั้ง
โดยมีองค์ประกอบดังนี้
(๑) กรรมการสภามหาวิทยาลัยผู้ทรงคุณวุฒิตามที่สภามหาวิทยาลัยมอบหมาย ประธาน
(๒) ประธานสภาอาจารย์ กรรมการ
(๓) ประธานสภาพนักงานมหาวิทยาลัย กรรมการ
(๔) ผู้ทรงคุณวุฒิจํานวนสองคนที่สภามหาวิทยาลัยแต่งตั้ง กรรมการ
ให้ผู้อํานวยการกองทรัพยากรมนุษย์เป็นเลขานุการ และให้เจ้าหน้าที่กองทรัพยากรมนุษย์
ไม่เกินสองคนเป็นผู้ช่วยเลขานุการ
ให้ประธานตามข้อ ๑๓ (๑) มีวาระการดํารงตําแหน่งเท่ากับระยะเวลาการดํารงตําแหน่ง
ของกรรมการสภามหาวิทยาลัยผู้ทรงคุณวุฒิในสภามหาวิทยาลัยที่ได้แต่งตั้งประธานนั้น
ให้กรรมการตามข้อ ๑๓ (๔) มีวาระการดํารงตําแหน่งสามปีนับตั้งแต่วันที่สภามหาวิทยาลัย แต่งตั้ง

ข้อ ๑๔ ให้คณะกรรมการธรรมาภิบาลและจริยธรรม มีอํานาจหน้าที่ดังนี้
(๑) ส่งเสริมให้ผู้ที่เกี่ยวข้องรับทราบและรักษาจริยธรรมตามข้อบังคับนี้
(๒) ดําเนินการตรวจสอบกรณีมีข้อร้องเรียนเกี่ยวกับการไม่ปฏิบัติตามจริยธรรมในข้อบังคับนี้
หากมีความจําเป็นในกรณีการดําเนินการตามข้อ ๑๔ (๒) คณะกรรมการธรรมาภิบาล
และจริยธรรมอาจเสนอสภามหาวิทยาลัยแต่งตั้งบุคคลหรือคณะบุคคลเพื่อดําเนินการแทนได้
ข้อ ๑๕ การตรวจสอบโดยคณะกรรมการธรรมาภิบาลและจริยธรรม ตามข้อ ๑๔ (๒)
ให้ดําเนินการ ดังนี้
(๑) กรณีตรวจสอบจริยธรรมสําหรับนายกสภามหาวิทยาลัย กรรมการสภามหาวิทยาลัย
ให้ตรวจสอบและรายงานผลต่อสภามหาวิทยาลัย
(๒) กรณีตรวจสอบจริยธรรมสําหรับผู้บริหาร ให้ตรวจสอบและรายงานผลต่ออธิการบดี
ในกรณีเป็นการตรวจสอบอธิการบดี ให้รายงานผลต่อสภามหาวิทยาลัย
(๓) กรณีตรวจสอบจริยธรรมสําหรับผู้ปฏิบัติงานในมหาวิทยาลัย ให้ตรวจสอบและรายงานผล
ต่อผู้บังคับบัญชาของผู้ปฏิบัติงานนั้น
(๔) กรณีตรวจสอบจริยธรรมสําหรับนักศึกษา ให้ตรวจสอบและรายงานผล
ต่อฝ่ายการนักศึกษา
กรณีบุคคลใดละเมิดจริยธรรมตามข้อบังคับนี้ ให้คณะกรรมการธรรมาภิบาลเสนอ
ต่อผู้รับรายงานตาม (๑) ถึง (๔) สั่งลงโทษบุคคลนั้นด้วยการว่ากล่าวตักเตือน
กรณีการละเมิดจริยธรรมที่เป็นความผิดทางวินัยด้วย ให้คณะกรรมการธรรมาภิบาล
และจริยธรรมเสนอเรื่องให้ผู้มีอํานาจหน้าที่ดําเนินการทางวินัยตามกฎหมายว่าด้วยระเบียบข้าราชการพลเรือน
ในสถาบันอุดมศึกษา ข้อบังคับมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ว่าด้วยวินัย หรือข้อบังคับมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
ว่าด้วยวินัยนักศึกษาต่อไป
บทเฉพาะกาล
ข้อ ๑๖ บรรดาข้อบังคับ ระเบียบ ประกาศ หรือมติที่เกี่ยวกับจริยธรรม จรรยาบรรณ วินัย หรือข้อปฏิบัติอื่นใดที่เกี่ยวข้อง ซึ่งกําหนดไว้ในกฎหมาย ระเบียบ ข้อบังคับ หรือประกาศต่าง ๆ อันเกี่ยวกับนายกสภามหาวิทยาลัย กรรมการสภามหาวิทยาลัย ผู้บริหาร ผู้ปฏิบัติงานในมหาวิทยาลัย และนักศึกษา
ให้ข้อบังคับ ระเบียบ ประกาศ หรือมตินั้น มีผลใช้บังคับต่อไป จนกว่าจะมีการแก้ไขเพิ่มเติมหรือยกเลิก
และหากมีส่วนที่ขัดหรือแย้งกับข้อบังคับนี้ ให้ใช้ข้อบังคับนี้แทน
ให้คณะกรรมการธรรมาภิบาลและจริยธรรมศึกษาและจัดระบบเกี่ยวกับจริยธรรม จรรยาบรรณ วินัย หรือข้อปฏิบัติอื่นใดที่เกี่ยวข้อง ซึ่งกําหนดไว้ในกฎหมาย ระเบียบ ข้อบังคับ
หรือประกาศต่าง ๆ อันเกี่ยวกับบุคคลตามวรรคหนึ่ง เพื่อให้เกิดประสิทธิภาพและมิให้เกิดการซ้ำซ้อน
ในมาตรฐานและกลไกในการส่งเสริมตรวจสอบ และบังคับใช้จริยธรรม โดยให้พิจารณามาตรฐานเกี่ยวกับ

ประมวลจริยธรรมของสถาบันอุดมศึกษาที่จะออกตามพระราชบัญญัติมาตรฐานทางจริยธรรม
พ.ศ. ๒๕๖๒ ด้วย และรายงานต่อสภามหาวิทยาลัยโดยเร็ว

ประกาศ ณ วันที่ ๒๓ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๖๓

(ศาสตราจารย์พิเศษ นรนิติ เศรษฐบุตร)
นายกสภามหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์