ข้อบังคับมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
ว่าด้วยประมวลจริยธรรมของมหาวิทยาลัย พ.ศ. ๒๕๖๓
……………………………………………….
โดยที่เป็นการสมควรให้มีประมวลจริยธรรมขึ้นในมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์เพื่อให้สอดคล้องกับ พระราชบัญญัติการอุดมศึกษา พ.ศ. ๒๕๖๒ และพระราชบัญญัติมาตรฐานทางจริยธรรม พ.ศ. ๒๕๖๒
เพื่อให้ นายกสภามหาวิทยาลัย กรรมการสภามหาวิทยาลัย ผู้บริหารมหาวิทยาลัย ผู้ปฏิบัติงานในมหาวิทยาลัย และนักศึกษา ประพฤติตนอย่างมีจริยธรรม
อาศัยอํานาจตามความในมาตรา ๒๓ (๒) แห่งพระราชบัญญัติมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
พ.ศ. ๒๕๕๘ มาตรา ๒๐ และมาตรา ๒๑ แห่งพระราชบัญญัติการอุดมศึกษา พ.ศ. ๒๕๖๒ มาตรา ๖
แห่งพระราชบัญญัติมาตรฐานทางจริยธรรม พ.ศ. ๒๕๖๒ สภามหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ในการประชุม
ครั้งที่ ๑๕/๒๕๖๓ เมื่อวันที่ ๑๔ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๖๓ จึงออกข้อบังคับไว้ดังต่อไปนี้
ข้อ ๑ ข้อบังคับนี้เรียกว่า “ ข้อบังคับมหาวิทยาลัยธรมศาสตร์ว่าด้วยประมวลจริยธรรม
ของมหาวิทยาลัย พ.ศ. ๒๕๖๓”
ข้อ ๒ ข้อบังคับนี้ให้ใช้บังคับตั้งแต่วันถัดจากวันประกาศเป็นต้นไป
ข้อ ๓ ในข้อบังคับนี้
“มหาวิทยาลัย” หมายความว่า มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
“สภามหาวิทยาลัย หมายความว่า สภามหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
“ผู้บริหาร” หมายความว่า อธิการบดี รองอธิการบดี ผู้ช่วยอธิการบดี คณบดี รองคณบดี
ผู้ช่วยคณบดี ผู้อํานวยการสถาบัน รองผู้อํานวยการสถาบัน ผู้ช่วยผู้อํานวยการสถาบัน หัวหน้าภาควิชา
หัวหน้าสาขาวิชา และให้หมายความรวมถึงผู้อํานวยการสํานักงาน ผู้อํานวยการกอง
หรือตําแหน่งที่เรียกชื่ออย่างอื่นที่มีฐานะเทียบเท่าตําแหน่งทั้งหมดข้างต้นด้วย
“ผู้ปฏิบัติงานในมหาวิทยาลัย” หมายความว่า พนักงานมหาวิทยาลัย ข้าราชการ และลูกจ้าง
ของส่วนราชการซึ่งปฏิบัติงานในมหาวิทยาลัย พนักงานราชการ และลูกจ้างของมหาวิทยาลัย
“นักศึกษา”[๑] หมายความว่า นักศึกษามหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
__________
[๑] ข้อ ๓ นิยามคำว่า “นักศึกษา” เพิ่มโดยบังคับมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ว่าด้วยประมวลจริยธรรมของมหาวิทยาลัย
(ฉบับที่ ๒) พ.ศ. ๒๕๖๕
ข้อ ๔ ให้นายกสภามหาวิทยาลัย รักษาการตามข้อบังคับนี้
ในกรณีที่มีปัญหาเกี่ยวกับการปฏิบัติตามข้อบังคับนี้ ให้นายกสภามหาวิทยาลัยมีอํานาจวินิจฉัย
ชี้ขาด คําวินิจฉัยของนายกสภามหาวิทยาลัยให้เป็นที่สุด
หมวด ๑
บททั่วไป
ข้อ ๕ นายกสภามหาวิทยาลัย กรรมการสภามหาวิทยาลัย ผู้บริหาร ผู้ปฏิบัติงานในมหาวิทยาลัย และนักศึกษา ต้องรักษาและปฏิบัติตนตามจริยธรรมที่กําหนดไว้ตามข้อบังคับนี้
ข้อ ๖ จริยธรรมขั้นพื้นฐานสําหรับนายกสภามหาวิทยาลัย กรรมการสภามหาวิทยาลัย ผู้บริหาร ผู้ปฏิบัติงานในมหาวิทยาลัย และนักศึกษา ประกอบด้วยจริยธรรมดังต่อไปนี้
(๑) ยึดมั่นในสถาบันหลักของประเทศ อันได้แก่ ชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ และการปกครอง ระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข
(๒) ซื่อสัตย์สุจริต มีจิตสํานึกที่ดี และรับผิดชอบต่อหน้าที่
(๓) กล้าตัดสินใจและกระทําในสิ่งที่ถูกต้องชอบธรรม
(๔) คิดถึงประโยชน์ส่วนรวมมากกว่าประโยชน์ส่วนตัว และมีจิตสาธารณะ
(๕) มุ่งผลสัมฤทธิ์ของงาน
(๖) ปฏิบัติหน้าที่อย่างเป็นธรรมและไม่เลือกปฏิบัติ
(๗) ดํารงตนเป็นแบบอย่างที่ดีและรักษาภาพลักษณ์ของมหาวิทยาลัย
หมวด ๒ จริยธรรมเฉพาะตําแหน่ง
ส่วนที่ ๑
จริยธรรมสําหรับนายกสภามหาวิทยาลัย
ข้อ ๗ จริยธรรมสําหรับนายกสภามหาวิทยาลัย มีดังต่อไปนี้
(๑) มีความเป็นกลางในการปฏิบัติหน้าที่ และปฏิบัติหน้าที่โดยสุจริต
(๒) แสดงความคิดเห็นโดยสุจริต
(๓) รักษาและปฏิบัติตามกฎหมาย ข้อบังคับการประชุม และมติของที่ประชุม โดยเคร่งครัด
(๔) รับฟังและเปิดโอกาสในการแสดงความเห็นในที่ประชุมสภามหาวิทยาลัย
(๕) อุทิศตนในการปฏิบัติหน้าที่
(๖) ธํารงไว้ซึ่งชื่อเสียงและเกียรติภูมิของมหาวิทยาลัย
ส่วนที่ ๒
จริยธรรมสําหรับกรรมการสภามหาวิทยาลัย
ข้อ ๘ จริยธรรมสําหรับกรรมการสภามหาวิทยาลัย มีดังต่อไปนี้
(๑) แสดงความคิดเห็นโดยสุจริต
(๒) รักษาและปฏิบัติตามกฎหมาย ข้อบังคับการประชุม และมติของที่ประชุม โดยเคร่งครัด
(๓) รับฟังการแสดงความเห็นของผู้อื่นในที่ประชุมสภามหาวิทยาลัย
(๔) อุทิศตนในการปฏิบัติหน้าที่
(๕) ธํารงไว้ซึ่งชื่อเสียงและเกียรติภูมิของมหาวิทยาลัย
ส่วนที่ ๓
จริยธรรมสําหรับผู้บริหาร
ข้อ ๙ จริยธรรมสําหรับผู้บริหาร มีดังต่อไปนี้
(๑) บริหารองค์กรด้วยภาวะของความเป็นผู้นําอย่างรอบคอบและรับผิดชอบ
(๒) รักษาและปฏิบัติตามกฎหมาย ระเบียบ ข้อบังคับ ประกาศของมหาวิทยาลัย และส่วนงาน
มติสภามหาวิทยาลัย มติคณะกรรมการบริหารมหาวิทยาลัย และมติของส่วนงาน รวมตลอดถึงมติต่าง ๆ
ที่เกี่ยวข้อง โดยเคร่งครัด
(๓) บริหารทรัพย์สินขององค์กรอย่างคุ้มค่าและเกิดประโยชน์สูงสุด
(๔) เคารพและสนับสนุนเสรีภาพทางวิชาการและเสรีภาพในการแสดงความคิดเห็น
ของผู้ปฏิบัติงานในมหาวิทยาลัยและนักศึกษา
(๕) ดําเนินการพัฒนาองค์กรให้เป็นไปตามนโยบายหรือคํามั่นที่ตนให้ไว้
(๖) ไม่ใช้ตําแหน่งแสวงหาประโยชน์โดยมิชอบ
(๗) ส่งเสริมและกํากับดูแลผู้ใต้บังคับบัญชาให้ปฏิบัติตามจริยธรรมตามข้อบังคับนี้
(๘) บริหารงานบุคคลในองค์กรด้วยความยุติธรรม
(๙) รับฟังความคิดเห็นของผู้ใต้บังคับบัญชา
(๑๐) ไม่ล่วงละเมิดทางเพศผู้อื่น
(๑๑) เคารพต่อหลักความเสมอภาค
(๑๒) อุทิศตนในการปฏิบัติหน้าที่
(๑๓) ธํารงไว้ซึ่งชื่อเสียงและเกียรติภูมิของมหาวิทยาลัย
ส่วนที่ ๔
จริยธรรมสําหรับผู้ปฏิบัติงานในมหาวิทยาลัย
ข้อ ๑๐ จริยธรรมสําหรับผู้ปฏิบัติงานในมหาวิทยาลัย มีดังต่อไปนี้
(๑) ปฏิบัติงานด้วยความรับผิดชอบตามที่ได้รับมอบหมาย
(๒) รักษาและปฏิบัติตามกฎหมาย ระเบียบ ข้อบังคับ ประกาศของมหาวิทยาลัย และส่วนงาน
มติสภามหาวิทยาลัย มติคณะกรรมการบริหารมหาวิทยาลัย และมติของส่วนงาน รวมตลอดถึงมติต่าง ๆ
ที่เกี่ยวข้องโดยเคร่งครัด
(๓) รักษาไว้ซึ่งความสามัคคีขององค์กร
(๔) พัฒนาตนเองอย่างสม่ำเสมอเพื่อให้สามารถปฏิบัติหน้าที่อย่างมีประสิทธิภาพและประสิทธิผล
(๕) เคารพและไม่ละเมิดทรัพย์สินทางปัญญาของผู้อื่น
(๖) เคารพต่อหลักความเสมอภาค
(๗) เคารพเสรีภาพทางวิชาการและเสรีภาพในการแสดงความคิดเห็นของผู้อื่น
(๘) ไม่ล่วงละเมิดทางเพศผู้อื่น
(๙) ใช้สอยทรัพย์สินขององค์กรอย่างคุ้มค่าและเกิดประโยชน์สูงสุด
(๑๐) อุทิศตนในการปฏิบัติหน้าที่
(๑๑) ธํารงไว้ซึ่งชื่อเสียงและเกียรติภูมิของมหาวิทยาลัย
ให้ถือว่าจรรยาบรรณตามข้อบังคับมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ว่าด้วยจรรยาบรรณของบุคลากร
และอาจารย์เป็นจริยธรรมตามข้อบังคับนี้ด้วย
ส่วนที่ ๕
จริยธรรมสําหรับนักศึกษา
ข้อ ๑๑ จริยธรรมสําหรับนักศึกษา มีดังต่อไปนี้
(๑) มีความรับผิดชอบต่อตนเอง
(๒) รักษาวินัยนักศึกษาและปฏิบัติตามกฎหมาย ระเบียบ ข้อบังคับ และประกาศ
ของมหาวิทยาลัยหรือส่วนงาน
(๓) พัฒนาตนเองอย่างสม่ำเสมอเพื่อให้เกิดการเรียนรู้อย่างมีประสิทธิภาพและประสิทธิผล
(๔) เคารพและไม่ละเมิดทรัพย์สินทางปัญญา เสรีภาพทางวิชาการและเสรีภาพในการแสดง
ความคิดเห็นของผู้อื่น
(๕) เคารพต่อหลักความเสมอภาค
(๖) ไม่ล่วงละเมิดทางเพศผู้อื่น
(๗) ธํารงไว้ซึ่งชื่อเสียงและเกียรติภูมิของมหาวิทยาลัย
หมวด ๓
กลไกในการส่งเสริม ตรวจสอบ และบังคับใช้จริยธรรม
ข้อ ๑๒ ให้มหาวิทยาลัยเผยแพร่จริยธรรมตามข้อบังคับนี้ต่อสาธารณะ
นายกสภามหาวิทยาลัย กรรมการสภามหาวิทยาลัย ผู้บริหาร ผู้ปฏิบัติงานในมหาวิทยาลัย
และนักศึกษา มีสิทธิเสนอความเห็นต่อสภามหาวิทยาลัยให้พิจารณาแก้ไขเพิ่มเติมจริยธรรมตามข้อบังคับนี้
การแก้ไขเพิ่มเติมจริยธรรมตามข้อบังคับนี้ ต้องรับฟังความคิดเห็นของผู้มีส่วนเกี่ยวข้องก่อนเสนอ เข้าสู่การพิจารณาของสภามหาวิทยาลัย และเปิดโอกาสให้ผู้เสนอแก้ไขเพิ่มเติมจริยธรรมสามารถชี้แจง
และแสดงความคิดเห็นในที่ประชุมสภามหาวิทยาลัยได้
ข้อ ๑๓[๒] ให้สภามหาวิทยาลัยแต่งตั้ง “คณะกรรมการธรรมาภิบาลและจริยธรรม” ประกอบด้วย ประธานกรรมการและกรรมการซึ่งเป็นผู้ทรงคุณวุฒิที่มิได้เป็นนายกสภามหาวิทยาลัย กรรมการสภามหาวิทยาลัย ผู้บริหาร ผู้ปฏิบัติงานในมหาวิทยาลัย หรือนักศึกษา รวมกันจำนวนห้าคน
ให้ผู้อำนวยการกองทรัพยากรมนุษย์เป็นเลขานุการ และให้เจ้าหน้าที่กองทรัพยากรมนุษย์ไม่เกินสองคนเป็นผู้ช่วยเลขานุการ
ให้กรรมการตามวรรคหนึ่ง มีวาระการดำรงตำแหน่งคราวละสามปีนับแต่วันที่มีคำสั่งแต่งตั้งจากสภามหาวิทยาลัย
ข้อ ๑๔[๓] ให้คณะกรรมการธรรมาภิบาลและจริยธรรมมีหน้าที่และอำนาจดำเนินการตรวจสอบกรณี
มีข้อร้องเรียนเกี่ยวกับการไม่ปฏิบัติตามจริยธรรมในข้อบังคับนี้
หากมีความจำเป็นในกรณีการดำเนินการตามวรรคหนึ่ง คณะกรรมการธรรมาภิบาลและจริยธรรม
อาจเสนอสภามหาวิทยาลัยแต่งตั้งบุคคลหรือคณะบุคคลเพื่อดำเนินการแทนได้
ข้อ ๑๕[๔] การตรวจสอบโดยคณะกรรมการธรรมาภิบาลและจริยธรรม ตามข้อ ๑๔ ให้ดำเนินการ ดังนี้
(๑) กรณีตรวจสอบจริยธรรมสำหรับนายกสภามหาวิทยาลัย กรรมการสภามหาวิทยาลัย ให้ตรวจสอบและรายงานผลต่อสภามหาวิทยาลัย
(๒) กรณีตรวจสอบจริยธรรมสำหรับผู้บริหาร ให้ตรวจสอบและรายงานผลต่ออธิการบดี ในกรณีเป็น
การตรวจสอบอธิการบดี ให้รายงานผลต่อสภามหาวิทยาลัย
(๓) กรณีตรวจสอบจริยธรรมสำหรับผู้ปฏิบัติงานในมหาวิทยาลัย ให้ตรวจสอบและรายงานผลต่อผู้บังคับบัญชาของผู้ปฏิบัติงานนั้น
______________
[๒] ข้อ ๑๓ แก้ไขเพิ่มเติมโดยบังคับมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ว่าด้วยประมวลจริยธรรมของมหาวิทยาลัย (ฉบับที่ ๒) พ.ศ. ๒๕๖๕
[๓] ข้อ ๑๔ แก้ไขเพิ่มเติมโดยบังคับมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ว่าด้วยประมวลจริยธรรมของมหาวิทยาลัย (ฉบับที่ ๓) พ.ศ. ๒๕๖๕
[๔] ข้อ ๑๕ แก้ไขเพิ่มเติมโดยบังคับมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ว่าด้วยประมวลจริยธรรมของมหาวิทยาลัย (ฉบับที่ ๓) พ.ศ. ๒๕๖๕
(๔) กรณีตรวจสอบจริยธรรมสำหรับนักศึกษา ให้ตรวจสอบและรายงานผลต่อคณบดีหรือหัวหน้าส่วนงานที่เรียกชื่ออย่างอื่นที่มีฐานะเทียบเท่าคณบดีที่นักศึกษาสังกัด
เมื่อได้ดำเนินการตามวรรคหนึ่ง (๑) (๒) (๓) และ (๔) แล้วให้รายงานสภามหาวิทยาลัยเพื่อทราบ
บุคคลใดละเมิดจริยธรรมตามข้อบังคับนี้ ให้คณะกรรมการธรรมาภิบาลและจริยธรรมเสนอต่อ
ผู้รับรายงานตามวรรคหนึ่ง (๑) (๒) (๓) และ (๔) เพื่อตักเตือน
กรณีการละเมิดจริยธรรมที่เป็นความผิดทางวินัยด้วย ให้คณะกรรมการธรรมาภิบาลและจริยธรรมเสนอเรื่องให้ผู้มีอำนาจหน้าที่ดำเนินการทางวินัยตามกฎหมายว่าด้วยระเบียบข้าราชการพลเรือนในสถาบันอุดมศึกษา ข้อบังคับมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ว่าด้วยวินัย หรือข้อบังคับมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ว่าด้วยวินัยนักศึกษาต่อไป
การละเมิดจริยธรรมของนายกสภามหาวิทยาลัยหรือกรรมการสภามหาวิทยาลัย ให้สภามหาวิทยาลัยพิจารณาดำเนินการตามกฎหมายว่าด้วยมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
ข้อ ๑๕/๑[๕] ให้มีคณะกรรมการส่งเสริมธรรมาภิบาลและจริยธรรมที่สภามหาวิทยาลัยแต่งตั้ง ประกอบด้วย
(๑) อธิการบดี เป็นประธานกรรมการ
(๒) ประธานสภาอาจารย์ เป็นกรรมการ
(๓) ประธานสภาพนักงานมหาวิทยาลัย เป็นกรรมการ
(๔) กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิที่สภามหาวิทยาลัยแต่งตั้งจำนวนสองคน
ให้ผู้อำนวยการกองทรัพยากรมนุษย์เป็นเลขานุการ
ให้ผู้อำนวยการกองทรัพยากรมนุษย์มอบหมายให้เจ้าหน้าที่กองทรัพยากรมนุษย์ไม่เกินสองคนเป็นผู้ช่วยเลขานุการ
ให้กรรมการตามวรรคหนึ่ง (๔) มีวาระการดำรงตำแหน่งคราวละสองปี
ข้อ ๑๕/๒[๖] ให้คณะกรรมการส่งเสริมธรรมาภิบาลและจริยธรรมมีหน้าที่ส่งเสริมให้นายก
สภามหาวิทยาลัย กรรมการสภามหาวิทยาลัย ผู้บริหาร ผู้ปฏิบัติงานในมหาวิทยาลัย และนักศึกษา รับทราบ
รักษาและปฏิบัติตนตามจริยธรรมที่กำหนดไว้ตามข้อบังคับนี้
บทเฉพาะกาล
ข้อ ๑๖ บรรดาข้อบังคับ ระเบียบ ประกาศ หรือมติที่เกี่ยวกับจริยธรรม จรรยาบรรณ วินัย
หรือข้อปฏิบัติอื่นใดที่เกี่ยวข้อง ซึ่งกําหนดไว้ในกฎหมาย ระเบียบ ข้อบังคับ หรือประกาศต่าง ๆ อันเกี่ยวกับ
_________
[๕] ข้อ ๑๕/๑ แก้ไขเพิ่มเติมโดยบังคับมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ว่าด้วยประมวลจริยธรรมของมหาวิทยาลัย (ฉบับที่ ๓) พ.ศ. ๒๕๖๕
[๖] ข้อ ๑๕/๒ แก้ไขเพิ่มเติมโดยบังคับมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ว่าด้วยประมวลจริยธรรมของมหาวิทยาลัย (ฉบับที่ ๓) พ.ศ. ๒๕๖๕
นายกสภามหาวิทยาลัย กรรมการสภามหาวิทยาลัย ผู้บริหาร ผู้ปฏิบัติงานในมหาวิทยาลัย และนักศึกษา
ให้ข้อบังคับ ระเบียบ ประกาศ หรือมตินั้น มีผลใช้บังคับต่อไป จนกว่าจะมีการแก้ไขเพิ่มเติมหรือยกเลิก
และหากมีส่วนที่ขัด หรือแย้งกับข้อบังคับนี้ ให้ใช้ข้อบังคับนี้แทน
ให้คณะกรรมการธรรมาภิบาลและจริยธรรมศึกษาและจัดระบบเกี่ยวกับจริยธรรม จรรยาบรรณ
วินัย หรือข้อปฏิบัติอื่นใดที่เกี่ยวข้อง ซึ่งกําหนดไว้ในกฎหมาย ระเบียบ ข้อบังคับ หรือประกาศต่าง ๆ อันเกี่ยวกับ บุคคลตามวรรคหนึ่ง เพื่อให้เกิดประสิทธิภาพและมิให้เกิดการซ้ำซ้อนในมาตรฐานและกลไกในการส่งเสริม
ตรวจสอบ และบังคับใช้จริยธรรม โดยให้พิจารณามาตรฐานเกี่ยวกับประมวลจริยธรรมของสถาบันอุดมศึกษา
ที่จะออกตามพระราชบัญญัติมาตรฐานทางจริยธรรม พ.ศ. ๒๕๖๒ ด้วย และรายงานต่อสภามหาวิทยาลัยโดยเร็ว
ประกาศ ณ วันที่ ๑๗ เดือน ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๖๔
(ศาสตราจารย์พิเศษ นรนิติ เศรษฐบุตร)
นายกสภามหาวิทยาลัย
